80 jaar bevrijding Zundert, herdenken en vieren
Op 27 en 28 oktober 2024 is het 80 jaar geleden dat de huidige gemeente Zundert werd bevrijd. Een moment om dit te herdenken, maar ook een moment om 80 jaar vrijheid te vieren. Dit bijzonder moment verdient een bijzonder boek.
José Buiks-Hendrickx heeft in het kader hiervan het boek “80 jaar bevrijding Zundert, herdenken en vieren” geschreven. De leden van de Heemkundekring met een abonnement op ‘Het Land aan de Breede Aa’ ontvangen dit boek automatisch.
Bent u geïnteresseerd in dit boek, of wilt u een extra exemplaar? U kunt dit boek bestellen. Klik hiervoor of op de afbeelding hiernaast of hier.
Vroegere landschap van Brabant en Nederland
Op dinsdagavond 30 april houdt Kees Hendrix (geoloog) een lezing over het vroege landschap van Brabant en Nederland, nog voor dat de mens zich er mee ging bemoeien. We gaan ver terug in de tijd naar het ontstaan van Brabant. Met vragen als waar komt al dat geel zand vandaan, waarom zit er op veel plaatsen leem in de grond, wat zijn die verschillende lagen in de grond? We gaan tijdens deze lezing een rondreis door Brabant en Nederland maken en zetten daarbij de geologische bril op. In ons kleine land bestaan veel verschillende landschappen, met allemaal hun eigen ontstaansgeschiedenis.
29 maart 2024: verandering van het landschap bij De Mosten in Rijsbergen (foto: Twan van Duijnhoven).
Van de oorspronkelijke landschappen is niets meer over want in de laatste 1.000 jaar heeft de mens daar flink huis gehouden. Dit onder andere door landbouw en wegenbouw, aanleg van dijken, inpoldering en stedenbouw.
Na deze lezing zal je zeker op een andere manier naar ons landschap kijken.
Deze lezing wordt gehouden op dinsdag 30 april in café Den Hoek, Rucphenseweg 14 te Zundert. De lezing vangt aan om 19.30 uur en de zaal is open vanaf 19.00 uur.
Oproep voor foto’s en documenten uit de Tweede Wereldoorlog
Op 27 oktober 1944 is Zundert bevrijd door de 104e Infantery Division ‘The Timberwolves’. Een dag later werd Rijsbergen bevrijd door hetzelfde legeronderdeel. Een werkgroep onder leiding van de Gemeente Zundert is begonnen met voorbereidingen om rondom de 80-jarige bevrijding diverse activiteiten te kunnen gaan organiseren voor de inwoners van de gemeente Zundert, jong en oud.
The Timberwolves met Duitse krijgsgevangenen.
Verschillende ideeën zijn ingebracht en worden momenteel verder uitgewerkt. Eén van die ideeën is een tentoonstelling en daarvoor doet de werkgroep een beroep op u. Fotograferen in die tijd was niet alledaags, toch zijn er foto’s die veelal in oude schoenendozen zitten of in albums van uw ouders of andere familieleden. Mogelijk zijn die ooit terechtgekomen in een hoekje op zolder waar ze al jaren staan. Misschien weet u niet eens meer wat er allemaal in zit; oude foto’s, oude documenten, oude brieven of heel andere voorwerpen. Misschien vindt u nog wel oude filmbeelden. Foto’s en dergelijken die wij waarschijnlijk niet kennen.
Heemkundekring De Drie Heerlijkheden doet een oproep aan alle inwoners van Zundert (maar ook aan oud-inwoners) om die albums of oude dozen eens te openen en op zoek te gaan naar foto’s, films, brieven die oorlog of bevrijding gerelateerd zijn. Het wordt erg op prijs gesteld als u die foto’s met ons wilt delen door ze ter beschikking te stellen zodat we er een mooie expositie van kunnen maken. Wilt u de foto’s graag in de familie behouden, prima, maar mogen wij ze dan wel inscannen?
U kunt met de foto’s of andere materialen naar het Heemhuis aan de Tiggeltsebergstraat 3 (Boerendag Museum De Karkooi) in Rijsbergen komen woensdagmiddag tussen 13.30 uur en 15.30 uur én op donderdagavond tussen 18.30 uur en 20.00 uur. De heemkundekring is ook bereid om het materiaal bij u thuis op te halen. U kunt hiervoor contact opnemen met Piet Maas via telefoonnummer 06- 1294 6748) of via het e-mailadres: dedrieheerlijkheden@gmail.com.
Lezing dinsdag 5 maart: ‘IJzer als vriend’,
IJzergieterij DeEtna
IJzergieterij ‘De Etna’ bestaat al vanaf ongeveer 1800. In Duiven in de Achterhoek staat nu nog een Etnafabriek die zijn wortels in Breda heeft. De familie Klep heeft daar geen banden meer mee. De kolenkachels en gasfornuizen van De Etna hadden in de jaren 50 van de vorige eeuw een marktaandeel van zo’n 75% in Nederland. In de fabriek in Breda werkten meer dan 1.100 mensen die uit Breda kwamen maar ook vaak uit de dorpen in de omgeving zoals Princenhage, Rijsbergen, Zundert, Ginneken en Bavel en ook uit België zoals Turnhout en Hoogstraten. Etna was in die tijd voor Breda een belangrijke economische pijler. Daar is nu niets meer van over gebleven.
Paul Klep, die van 1980 tot 2011 in het dagelijkse leven hoogleraar economische en sociale geschiedenis aan de Universiteit van Nijmegen was, heeft een studie van dit bedrijf gemaakt en daar een boek over geschreven. Er wordt niet alleen verteld over de mooie kanten van de Etna maar ook over de meningsverschillen en ruzies binnen de familie Klep en alle ups en downs die er in de loop der jaren waren.
De lezing over IJzergieterij De Etna wordt gehouden op dinsdag 5 maart 2024 in de Harmoniezaal, ingang Lagestraat in Rijsbergen. Aanvang lezing 19.30 uur, de zaal is open vanaf 19.00 uur.
Lezing: Van Gogh in Brabant
Op dinsdagavond 12 december 2023 houdt Ron Dirven een lezing over Vincent van Gogh in relatie met West-Brabant.
Ron Dirven (Etten-Leur, 1962) is conservator van het Van GoghHuis en Van Gogh Brabant. Samen met Helewise Berger, conservator 19e eeuwse kunst van Het Noordbrabants Museum, verrichtte hij onderzoek naar de Van Gogh monumenten in Brabant. De resultaten daarvan zijn gepubliceerd in de Atlas Van Gogh in Brabant (WBooks, maart 2023).
Tijdens de lezing volgt Dirven de voetsporen van Van Gogh langs de monumenten in West-Brabant. Het begint in Breda, waar Vincents grootvader predikant was van de Grote Kerk. Vervolgens komt zijn geboorteplaats Zundert aan bod. De tocht eindigt in Etten-Leur, waar Vincent zich liet inschrijven als kunstschilder en zijn eerste atelier stichtte.
In verband met de verwachte belangstelling is opgave vooraf verplicht. U kunt zich aanmelden via een e-mail naar opgavededrieheerlijkheden@gmail.com onder vermelding van uw naam. Niet leden betalen de bijdrage vooraf op: IBAN: NL73RABO0145356345 t.n.v. De Drie Heerlijkheden o.v.v. uw naam en Lezing Frits Barend.
De lezing wordt gehouden op dinsdag 12 december 2023 in café Den Hoek, Rucphenseweg 14, 4882 KC Zundert (076 – 597 2300). De lezing begint om 19.30 uur, vanaf 19.00 uur is de zaal open.
Lezing Beeldenstorm in relatie met Zundert
Op dinsdagavond 10 oktober 2023 houdt Sander Wassing een lezing over de beeldenstorm in relatie met Zundert.
Onrust in de Nederlandse samenleving is van alle tijden. In de zomer en herfst van 1566 raakten de gemoederen in het land oververhit. Een explosieve mix van religieuze, sociale en economische spanningen kwam op veel plaatsen tot een uitbarsting. Zundert bevond zich in het oog van de storm tussen Antwerpen en Breda waar beeldenstormers in augustus 1566 hebben toegeslagen.
Wat merkte men in Zundert en omgeving van deze turbulente periode? Waren inwoners betrokken bij de onrust rondom de Beeldenstorm of was men hier juist trouw gebleven aan de vorst en de Rooms-Katholieke kerk? Deden de commissarissen van de Raad van Beroerten ook in Zundert onderzoek? Tijdens de lezing komen deze en andere vragen uitgebreid aan de orde.
Sander Wassing is historicus en is in 2013 afgestudeerd, zijn scriptie ging over de Beeldenstorm en de Raad van Beroerten.
Café In Den Anker, Rucphenseweg 35, Zundert
Aanvang lezing om 19.30 uur (19.00 uur zaal open)
Voor leden van de Heemkundekring De Drie Heerlijkheden gratis, niet leden betalen € 2,50
Digitaliseren filmmateriaal ROS
Sinds een geruime tijd is een nieuwe werkgroep van de Heemkundekring De Drie Heerlijkheden bezig met het digitaliseren van het filmarchief van de ROS. Dit filmarchief is in ons bezit gekomen. Cor van Sprundel, Ed de Bakker, Toon van den Berg en René Zagers zijn de afgelopen maanden hiermee zeer voortvarend aan de slag gegaan. Honderden uren filmmateriaal wordt bewerkt, opgeknipt, en voorzien van kernwoorden. De eerste resultaten van dit werk zijn te zien op onze website onder de categorie ‘Collecties’. Onder die categorie zijn ook onze bidprentjes en foto’s geplaatst. Het filmmateriaal dat wij bezitten beslaat de periode 1990 tot en met 2008. Met name het archief van de 21e eeuw is zo’n beetje helemaal compleet.
Jack Mathijssen was jarenlang de vaste presentator
Historische beelden van voetbalwedstrijden, de KPJ, Shakespearement, De Kennedymars, Koninginnedag en veel meer van dit soort evenementen zijn er te zien. Maar bijvoorbeeld ook het herplaatsen van de waterpomp in Rijsbergen. Het is ontzettend leuk om die oude beelden terug te kijken. Regelmatig worden er nieuwe films toegevoegd op onze website. Maar ook nieuwe foto’s en bidprentjes worden frequent toegevoegd. Kijk onder het onderdeel ‘Collecties‘ bij ‘Films’. Veel kijkplezier.
Opbrengst emballage box PLUS in Rijsbergen
Het digitaliseren van het filmarchief wordt mede ondersteund door de PLUS in Rijsbergen. Zij stellen in de maand juli de opbrengst van de emballage box voor lege flessen en blikjes beschikbaar. U kunt uw emballage bon in juli doneren aan de Heemkundekring. De opbrengst hiervan kunnen wij goed gebruiken om onze collectie te digitaliseren en voor u als belangstellende beschikbaar te stellen. Steun ons en doneer uw emballage bon aan de Heemkundekring De Drie Heerlijkheden.
Excursie Oorlogsmuseum Overloon en de Peel
Op zaterdag 8 juli 2023 organiseert de Heemkundekring een excursie naar onder andere het Oorlogsmuseum te Overloon. Het programma is als volgt.
07.30 uur: Verstrek van Nassauplein te Zundert
09.15 uur: Aankomst in oorlogsmuseum te Overloon voor koffie en gebak. Vervolgens een rondleiding met gids.
13.00 uur: Aankomst in ‘Lijssels Vertier’ voor een twee-gangenmenu. Via de Peel- en Raamstelling wordt hier naar toe gereden.
14.00 uur: Rondrit door het peelgebied met gids. Stop in Ysselstein bij Duitse Oorlogsbegraafplaats.
16.00 uur: Aankomst in Hoeve Willem III voor een ijsje.
18.30 uur: Aankomst in Terheijden bij de Gouden Leeuw voor een koffietafel.
20.00 uur: Terugkomst te Zundert .
De kosten voor deze excursie bedragen € 90,00 per persoon. Niet leden kunnen ook mee maar betalen hiervoor € 97,50. Dit is inclusief koffie/gebak, alle entreegelden, het tweegangenmenu, het ijsje en de afsluitende koffietafel. Opgave dient te gebeuren middels een e-mail naar opgavededrieheerlijkheden@gmail.com met vermelding van het aantal personen en de gegevens (naam, adres, mobieltelefoonnummer) van die personen. Tevens dient het verschuldigde bedrag gelijktijdig betaald te worden op IBAN NL73RABO0145356345 ten name van De Drie Heerlijkheden, onder vermelding van “Excursie” én uw naam én adres. Er is plek voor ongeveer 48 personen, dus wees er snel bij. Inschrijving gaat op volgorde van aanmelding. Inschrijving uiterlijk vóór 25 juni 2023.
Lezing Joep Henneboel
Op 2 mei 2023 houdt Frits Barend een lezing over Joep Henneboel. Joep werd geboren te Berge in Duitsland en groeide op in een streng katholiek milieu. In Nazi Duitsland werd hij “gedwongen” geplaatst bij de Grüne Polizei. Hij werd gestationeerd in Amsterdam en kreeg daar opdracht om te helpen bij razzia’s. Vanuit zijn sterke geloofsovertuiging was hij het niet eens met deze opdrachten. Hij zocht contact met verzetsmensen om hen te waarschuwen voor de razzia’s en bracht zichzelf daardoor in groot gevaar. Door zijn acties werden honderden mensen gered van deportatie. Onder hen ook veel geestelijken, Broeder Bavo van de Trappisten van Zundert was een van hen. Ook de moeder en broer van Frits Barend zijn door hem gered.
Voor al zijn acties is hij als één van zes Duitsers onderscheiden met het Nederlands Verzetsherdenkingskruis. De laatste jaren van zijn leven heeft Joep in Klein Zundert gewoond en is daar op 3 augustus 1990 overleden. Joep ligt aldaar begraven op de Rooms Katholieke begraafplaats.
De lezing wordt gehouden in Café-zaal Schuttershof, Klein Zundertseweg 38, Klein Zundert en is ook toegankelijk voor niet leden. Niet leden betalen een bijdrage van € 5,00 per persoon. Zowel leden als niet leden moeten zich van te voren opgeven door een e-mail te sturen naar opgavededrieheerlijkheden@gmail.com onder vermelding van “Lezing” én uw naam én adres. Niet leden betalen de bijdrage vooraf op: IBAN: NL73RABO0145356345 t.n.v. De Drie Heerlijkheden o.v.v. uw naam en Lezing Frits Barend.
De lezing op 2 mei 2023 vangt aan om 19.30 uur. De zaal is open vanaf 19.00 uur.
Lezing: Fotografie van het ongerepte Brabantse Plattelandsleven in de eerste helft van de twintigste eeuw.
Over het werk van fotograaf Anton Schellens (1887-1954)
Op woensdagavond 8 maart 2023 zal historicus Cor van der Heijden om 19.30 uur een lezing houden over Anton Schellens. De lezing wordt gehouden in De Karkooi, Tiggeltsebergstraat 3, 4891 TC Rijsbergen, de lezing begint om 19.30 uur en de Karkooi is open voor publiek vanaf 19.00 uur.
Zoals veel van zijn rijke collega’s, was de Eindhovense textielfabrikant Anton Schellens een gepassioneerd verzamelaar van moderne kunst, vooral van de Haagse School en Amsterdamse impressionisten. Wat Jongkind, Mauve, Willem Maris en Breitner met palet en penseel maakten, probeerde Schellens te doen met zijn hobby, fotografie. Met ….. klik hier voor meer informatie.
Lezing “Wezen en waarde van het dialect in Brabant”
Op dinsdagavond 13 december geeft Jos Swanenberg een lezing voor Heemkunde De Drie Heerlijkheden. De lezing begint met een gedachtegang over het wezen en de waarde van het dialect in Noord‑Brabant. Daarbij gaat hij in op enkele algemene verschillen en overeenkomsten tussen taal en dialect, en vervolgens op het Brabantse dialectlandschap. Brabantse dialecten zijn immers niet allemaal hetzelfde, in Zundert en omgeving spreekt men heel anders dan in Bergen op Zoom, Veghel of Boxmeer.
Welke kenmerken maken dialecten verschillend en waar komen die verschillen eigenlijk vandaan? Jos Swanenberg is hoogleraar Diversiteit in Taal en Cultuur in Brabant aan de Universiteit van Tilburg en werkt daarnaast bij het Meertens Instituut in Amsterdam. Daarvoor was hij samensteller van het Woordenboek van de Brabantse Dialecten (Radboud Universiteit Nijmegen). Hij publiceerde diverse boeken en artikelen over taal, cultuur en identiteit. De lezing vindt plaats op dinsdag 13 december in de Harmoniezaal te Rijsbergen (ingang Lagestraat) en vangt aan om 19.30 uur. De zaal is open vanaf 19.00 uur.
Lezing over boek van Henri van der Hoeven
Op donderdag 17 november vindt de laatste activiteit plaats in het kader van het project “Van der Hoeven 20-20”. In deze lezing geven Karel Leenders en Wim Voermans vanuit hun eigen discipline een inleiding over het boek “Bijdragen tot de kennis der geschiedenis van Zundert en Wernhout”. Wim Voermans zal meer ingaan op de persoon professor mr. Henri van der Hoeven en op de omgeving waar deze heeft gewoond. Karel Leenders zal het boek plaatsen in de gangbare dorpsgeschiedschrijving in de streek en ook schetsen hoe dit tegenwoordig gaat. Daarbij komen ook enkele eigenaardigheden van het boek aan de orde zoals het ontbreken van de tijd na 1795. Deze zeer interessante lezing zal plaatsvinden in gemeenschapshuis Wierenbos aan de Diepstraat 12 te Wernhout. De lezing vangt aan om 19.30 uur, de zaal is vanaf 19.00 uur open.
Lezing over de ‘Vergeten’ slag bij Hoogstraten in 1814
Het is eigenlijk vreemd dat bijna niemand in de gemeente Zundert ooit heeft gehoord over de Slag bij Hoogstraten die hier net over de grens plaats vond op 11 januari 1814. Voorafgaand hieraan waren in de koude winter van 1813-1814 in de streek onder Breda en boven Antwerpen, Herentals en Turnhout al regelmatig schermutselingen geweest tussen het Franse leger van Napoleon en de geallieerde troepen.
Ron van Dyck uit Wuustwezel zal voor Heemkundekring De Drie Heerlijkheden op dinsdag 18 oktober een lezing houden over deze vergeten veldslag. Hij zal daarbij ook extra aandacht geven aan wat er in onze gemeente te merken was van deze veldslag waarbij aan beide zijden honderden doden vielen en een veelvoud aan gewonden te betreuren was.Het Pruisische leger van generaal von Bülow bijvoorbeeld, viel vanuit Zundert/Wernhout tegelijkertijd Loenhout en Wuustwezel aan. Loenhout via Tereik en Wuustwezel via de Bredabaan. De slag bij Hoogstraten was één van de inleidende gevechten die uiteindelijk uitmondden in de slag bij Waterloo in juni 1815 waar Napoleon definitief werd verslagen door de geallieerde legers uit onder andere Pruisen, Oostenrijk, Engeland, Nederland en Rusland.
De lezing wordt dinsdagavond 18 oktober gehouden in de zaal van Café Den Hoek, Rucphenseweg 14, 4882 KC Klein Zundert. De zaal is open vanaf 19.30 uur en de lezing begint om 20.00 uur.
Lezing over natuur binnen fietsafstand in Zundert en omstreken door Wijnant Kas
Helaas kan door onvoorziene omstandigheden de geplande lezing van Jan Roymans over archeologie niet doorgaan. Gelukkig hebben we op korte termijn een vervangende lezing kunnen regelen.
Op donderdagavond 29 september organiseert Heemkundekring De Drie Heerlijkheden een lezing over de flora en fauna in onze mooie gemeente.
De locatie waar de lezing wordt gehouden is Boerendag Museum de Karkooi, Tiggeltsebergstraat 3 te Rijsbergen. De lezing begint om 20.00 uur en zaal gaat om 19.30 uur open. Het is onvoorstelbaar wat je te zien kunt krijgen zonder dat je daarvoor de auto of het vliegtuig hoeft te pakken. Gewoon in je eigen omgeving in de gemeente Zundert en omstreken is er al heel veel te zien en ervan te genieten als je er maar oog voor hebt. Wijnand Kas, bioloog uit Sint Willibrord, neemt ons mee in de natuur in onze directe leefomgeving. Hij laat ons zien wat je in natuurgebieden gebieden zoals de Pannenhoef of de Krabbebossen kunt ontdekken. Plekken waar je waarschijnlijk al regelmatig komt. Na de pauze zal hij, met een ooievaar als gids, met ons iets meer van de flora en fauna in heel Europa gaan ontdekken. Elk gebied heeft zo zijn eigen typische dier- en plantensoorten. Als Heemkundekring De Drie Heerlijkheden hopen we dat iedereen net zo gaat genieten van deze presentatie als onze inleider Wijnand Kas heeft gedaan tijdens het filmen en fotograferen hiervan.
Zondag 18 september, open dag Heemkundekring De Drie Heerlijkheden
Op zondag 18 september houdt Heemkundekring De Drie Heerlijkheden haar open dag. Vanaf 10.00 uur tot en met 16.00 uur is iedereen welkom in Boerendag Museum De Karkooi aan de Tiggeltsebergstraat 3 te Rijsbergen om onze locatie te bekijken. De diverse werkgroepen zoals Genealogie, Redactie, Digitalisering en Dialecten geven die dag een toelichting en laten zij zien wat de werkgroepen allemaal doen. Ook zal er een boekenbeurs zijn waarbij diverse dubbele boeken en tijdschriften tegen een schappelijke prijs verkocht worden. Wilt u alvast ‘neuzen’ in de boeken, de lijst van de aanwezige boeken kunt u hier raadplegen: Boekenlijst
De koffie staat klaar als u komt.
Verschieting Gemeentekoning Zundert
In het samenwerkingsproject “Van der Hoeven 20-20” staat nog één evenement uit te voeren en dat is de Gemeentekoning verschieting. Alle leden van de schietverenigingen uit de gemeente Zundert worden uitgedaagd om de eretitel Gemeentekoning van de gemeente Zundert te worden en dat kan door de vogel van de paal te schieten. Daarnaast is er ook voor niet schutters een kans om Gemeentekoning te worden in de klasse ongeorganiseerde schutters. Voorwaarde hierbij is dat je inwoner van de gemeente Zundert moet zijn en 18 jaar of ouder. Het is uniek dat alle 20 schietverenigingen hier onderling de strijd aangaan om deze titel binnen te halen.
De verschieting wordt in samenwerking met de vier Gildes, St. Willibrordus, St. Jan, St. Bavo en St. Joris georganiseerd, deze gildes willen van dit evenement een terugkerende activiteit maken. Het is een mooie gelegenheid om kennis te maken met de schietsport, maak er gebruik van en ga voor de titel.
Wat zou het mooi zijn als één van onze leden de eerste Gemeentekoning van Zundert zou worden. Het eerste schot zal om 13.00 uur worden gelost door onze burgemeester Joyce Vermue. Dan zal de strijd los barsten en uiteindelijk zullen twee gemeentekoningen beloond worden met een mooi zilveren schild dat door de gemeente Zundert speciaal voor deze gelegenheid wordt geschonken.
Datum: 29 mei 2022.
Locatie: Café “In den Anker”, Rucphenseweg 35, Zundert.
Start verschieting: 13.00 uur.
Bekendmaking gemeentekoningen: circa 17.00 uur.
Meer informatie op: www.gemeentekoning.nl
Start verzamelboek “Rijsbergen ons dorpje”; spaaractie van PLUS en DA van Eekelen
Na maanden van voorbereiding was het op zondag 6 februari 2022 zover. De start van de spaaractie van PLUS en DA van Eekelen. In het bijzijn van onder andere de leden van de werkgroep van de Heemkundekring werden de eerste drie boeken uitgereikt aan Charles Luijten, Riet Hereijgers en Twan van Duijnhoven.
Na de uitreiking van de eerste exemplaren: v.l.n.r.: PLUS eigenaar Cees van Eekelen, Twan van Duijnhoven, Riet Hereijgers, Charles Luijten en PLUS bedrijfsleidster Linda Oogstvogels (foto’s Sandra Smits).
Vanaf zondag 6 februari tot en met zaterdag 2 april kan er plaatjes gespaard worden bij PLUS en DA van Eekelen om het verzamelboek “Rijsbergen ons dorpje” compleet te maken. Succes met sparen.
Voor het uitgebreide artikel van de Zundertse Bode klik hier.